خلاصه

هدف. این مطالعه با هدف مقایسه شاخص نوسانات فشار نبض و فشار ورید مرکزی در بررسی وضعیت حجم مایعات و بهینه سازی مطلوب آن در بیماران تحت تهویه مکانیکی بعد از عمل جراحی قلب در بخش مراقبت های ویژه انجام شد.

زمینه. ارزیابی مایعات و تعیین حجم داخل عروقی به لحاظ بالینی در بیماران بدحال و تحت جراحی های بزرگ از قبیل جراحی قلب، یک چالش اساسی است. هدف از ارزیابی وضعیت حجم داخل عروقی در بیماران با ناپایداری همودینامیک، در درجه اول تعیین این نکته مهم است که آیا آنها از تجویز مایع سود می برند یا نه.

روش کار. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی آینده نگر و از نوع بررسی روش های تشخیصی می باشد که در آن، تعداد 30 بیمار پس از عمل جراحی قلب بر اساس معیارهای ورود به مطالعه به روش نمونه گیری آسان از بین بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه مرکز قلب و عروق شهید رجائی تهران در طول مدت مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل فرم مشخصات دموگرافیک بود که با استفاده از پرونده بیماران تکمیل شد. معیارهای همودینامیک شامل فشار ورید مرکزی، فشار خون سیستولی و دیاستولی نیز اندازه گیری شدند. برای محاسبه فشار نبض شریانی و نوسانات آن از دستگاه مانیتورینگ کنار تخت و اندازه گیری مداوم و غیرتهاجمی ایندکس قلبی و دیگر پارامترها استفاده شد. تحلیل داده ها در نرم افزار SPSSنسخه 20 با استفاده از آزمون های آماری و محاسبه حساسیت و ویژگی انجام شد.

یافته ها. میانگین تغییرات فشار ورید مرکزی، قبل و پنج دقیقه بعد از تجویز حجم مایع به ترتیب، 10/10 میلی متر جیوه با انحراف معیار 6/01 و 12/37میلی متر جیوه با انحراف معیار 6/34 بود که دارای اختلاف آماری معنی دار بودند (0/015=p). میانگین تغییرات فشار نبض شریانی، قبل و پنج دقیقه بعد از تجویز حجم مایع به ترتیب،  16/94 میلی متر جیوه با انحراف معیار 8/32 و 12/77 میلی متر جیوه با انحراف معیار 4/02 بود که که دارای اختلاف آماری معنی دار بودند (0/005=p). در نقطه برش 2/8 لیتر/دقیقه/متر مربع برای ایندکس قلبی، مقادیر حساسیت و ویژگی برای نوسانات بیشتر از 13 درصد در فشار نبض، به ترتیب، 0/71 و 0/61 بود. همچنین، در نقطه برش 2/8 لیتر/دقیقه/متر مربع برای ایندکس قلبی، مقادیر حساسیت و ویژگی برای فشار ورید مرکزی کمتر از 5 میلی متر جیوه به ترتیب، 0/11 و 0/84 به دست آمد.

این یافته ها نشان دهنده قدرت تشخیصی بالاتر فشار نبض در مقایسه با فشار ورید مرکزی در ارزیابی حجم مایعات می باشد.

نتیجه گیری. به نظر می رسد در بیماران تحت تهویه مکانیکی بعد از اعمال جراحی بزرگ، به ویژه جراحی قلب، ایندکس دینامیک فشار نبض در مقایسه با شاخص استاتیک فشار ورید مرکزی به منظور ارزیابی و حفظ مطلوب مایعات ارجح است.